در سالهای اخیر، موضوع تنظیمگری رمزارز به یکی از مباحث مهم اقتصاد ایران و جهان تبدیل شده است. رشد سریع داراییهای دیجیتال و افزایش علاقه کاربران به رمزارزها باعث شد نبود چارچوب قانونی، مشکلات و سردرگمیهای زیادی را برای فعالان این حوزه ایجاد کند. به همین دلیل، توافق اخیر میان بانک مرکزی و سازمان بورس و اوراق بهادار درباره تقسیم وظایف در تنظیمگری رمزارز میتواند نقطه عطفی در مسیر آینده این بازار باشد.
بر اساس این توافق، بانک مرکزی وظیفه اصلی تنظیمگری رمزارز و ابزارهای پولی دیجیتال را بر عهده دارد، در حالی که سازمان بورس مسئول نظارت و قانونگذاری در حوزه رمزداراییها خواهد بود. این تصمیم علاوه بر ایجاد شفافیت، میتواند به افزایش اعتماد عمومی به بازار داراییهای دیجیتال نیز کمک کند.
بانک مرکزی و وظیفه تنظیمگری رمزارز
بانک مرکزی همواره نهاد اصلی در حوزه سیاستهای پولی بوده است. در ایران نیز، وظیفه تنظیمگری رمزارز و رمزپول به این نهاد سپرده شده است. دلیل این انتخاب روشن است: رمزارزها خاصیت شبهپولی دارند و میتوانند بر ثبات اقتصادی و نظام پرداخت اثر مستقیم بگذارند.
با ورود بانک مرکزی به عرصه تنظیمگری رمزارز، انتظار میرود قوانینی برای کنترل نوسانات، جلوگیری از پولشویی و مدیریت ریسکهای کلان ایجاد شود. این موضوع همچنین میتواند زمینه انتشار ابزارهایی مانند «رمزریال» را فراهم کند و نقش دولت در هدایت اقتصاد دیجیتال را پررنگتر سازد.
سازمان بورس و نقش آن در رمزداراییها
در مقابل، داراییهای دیجیتال با ماهیت سرمایهای در حوزه مسئولیت سازمان بورس قرار گرفتهاند. این نهاد اکنون مأموریت دارد با اجرای چارچوبهای قانونی، بر بازار سرمایه دیجیتال و توکنهای مبتنی بر دارایی نظارت کند. در واقع، سازمان بورس بخش مکمل بانک مرکزی در فرآیند تنظیمگری رمزارز محسوب میشود.
تجربه سازمان بورس در مدیریت بازار سرمایه به آن کمک میکند تا در حوزه رمزداراییها نیز از بروز تخلفات جلوگیری کند و محیطی شفاف و ایمن برای سرمایهگذاران ایجاد شود. این روند میتواند در کنار اقداماتی مانند آغاز ETF بیتکوین در ایران، تصویری روشنتر از آینده بازار داراییهای دیجیتال در کشور ارائه دهد.
مزایای تقسیم وظایف در تنظیمگری رمزارز
توافق میان این دو نهاد در حوزه تنظیمگری رمزارز مزایای متعددی دارد:
-
شفافیت نهادی: فعالان بازار اکنون میدانند برای مسائل پولی باید به بانک مرکزی و برای داراییهای سرمایهای به سازمان بورس مراجعه کنند.
-
کاهش تداخل وظایف: پیشتر نبود مرزبندی روشن باعث سردرگمی میشد، اما حالا نقشها مشخص شدهاند.
-
تقویت اعتماد عمومی: اجرای دقیق تنظیمگری رمزارز میتواند مردم را به سرمایهگذاری ایمنتر در بازار دیجیتال ترغیب کند.
-
کاهش ریسکهای سیستمی: با مدیریت بانک مرکزی و نظارت سازمان بورس، خطرات کمتری متوجه اقتصاد خواهد شد.
چالشهای تنظیمگری رمزارز
البته مسیر تنظیمگری رمزارز ساده نیست و با چالشهایی همراه است:
-
مرزبندی دشوار: برخی داراییهای دیجیتال هم خاصیت پولی دارند و هم سرمایهای، بنابراین تعیین نهاد مسئول همیشه آسان نخواهد بود.
-
زیرساختهای نظارتی ناکافی: برای کنترل معاملات رمزارزی، باید فناوریهای پیشرفته به کار گرفته شود.
-
هماهنگی بینالمللی: قوانین داخلی در زمینه تنظیمگری رمزارز باید تا حدی با مقررات جهانی همسو باشد تا مانع از تعاملات بینالمللی نشود.
-
آگاهی عمومی: بسیاری از مردم هنوز دانش کافی درباره ریسکهای رمزارز ندارند و ممکن است قربانی کلاهبرداریها شوند.
آینده تنظیمگری رمزارز در ایران
آینده بازار رمزارز در ایران به اجرای درست تنظیمگری رمزارز بستگی دارد. اگر بانک مرکزی و سازمان بورس بتوانند با همکاری یکدیگر چارچوبی شفاف، بهروز و کارآمد ایجاد کنند، بازار رمزارزها از حالت خاکستری خارج خواهد شد.
انتظار میرود بانک مرکزی با تمرکز بر رمزپولها و سازمان بورس با تمرکز بر رمزداراییها، نقشی مکمل در پیشبرد این مسیر ایفا کنند. در چنین شرایطی، سرمایهگذاران داخلی و خارجی اعتماد بیشتری به بازار ایران پیدا خواهند کرد و حتی امکان جذب سرمایه خارجی در حوزه فناوری بلاکچین فراهم میشود.
جمعبندی
توافق اخیر میان بانک مرکزی و سازمان بورس را میتوان یک نقطه آغاز مهم در فرآیند تنظیمگری رمزارز در ایران دانست. این تقسیم وظایف میتواند ضمن کاهش ابهامها، زمینه را برای رشد قانونمند بازار داراییهای دیجیتال فراهم کند. با وجود چالشهای موجود، گامهای برداشتهشده نویدبخش آیندهای روشنتر برای این حوزه هستند.
در نهایت، آنچه اهمیت دارد، تداوم تعامل میان نهادهای سیاستگذار و اجرای دقیق قوانین است. تنها در این صورت است که تنظیمگری رمزارز میتواند منجر به ایجاد بازاری شفاف، امن و سودمند برای اقتصاد ایران شود.
