مسیر تصویب ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین در ایالات متحده یک روند پیچیده و طولانی‌مدت بوده است که شامل موانع قانونی، مخالفت‌های نهادهای نظارتی و تحولات حقوقی متعدد بوده است. از نخستین درخواست‌ها در سال ۲۰۱۳ تا تصویب نهایی این ابزار در ژانویه ۲۰۲۴، مسیر طی‌شده توسط SEC (کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده) و دیگر نهادهای نظارتی، درس‌های زیادی برای سایر کشورها به‌ویژه اقتصادهای نوظهور مانند ایران دارد. این مقاله به تحلیل گام‌به‌گام فرآیند تصویب ETF بیت‌کوین در آمریکا پرداخته و به بررسی ابعاد مختلف قانونی، حقوقی و مالی آن می‌پردازد.
تلاش اولیه: پرونده Winklevoss (۲۰۱۳–۲۰۱۷)
مسیر تصویب ETFهای بر بیت‌کوین در ایالات متحده با اولین درخواست دوقلوهای Winklevoss در سال ۲۰۱۳ آغاز شد. این درخواست، که به‌منظور راه‌اندازی اولین ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین به کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) ارائه شد، با مخالفت شدید روبه‌رو شد. SEC علت اصلی رد درخواست را نگرانی‌هایی از جمله عدم شفافیت در بازار اسپات و خطرات دستکاری قیمت در بازار ETF بیت‌کوین اعلام کرد.
در همین دوران، SEC به تأسیس ETFهای فیوچرز بیت‌کوین تمایل بیشتری نشان داد و به‌این‌ترتیب مسیر تأسیس ETF بیت‌کوین اسپات پیچیده‌تر شد. اما این روند نشان‌دهنده آغاز یک جنگ حقوقی طولانی برای تصویب ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین بود.
موج ردها: بیش از ۲۰ درخواست (۲۰۱۷–۲۰۲۳)
پس از اولین درخواست، بیش از ۲۰ درخواست مشابه از سوی شرکت‌های مختلف برای تأسیس ETF بیت‌کوین اسپات به SEC ارسال شد. با این حال، تمامی این درخواست‌ها با دلایل مشابه از سوی SEC رد شد. SEC به دلایلی مانند نگرانی از دستکاری قیمت‌ها در بازار اسپات ETF بیت‌کوین، و نبود نظارت کافی بر بازار این ارز دیجیتال، همچنان از تصویب ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین خودداری کرد.
در این مدت، ETFهای فیوچرز بیت‌کوین تصویب شدند، زیرا این بازار تحت نظارت کمیسیون معاملات آتی کالا (CFTC) و بورس‌های معتبر مانند CME قرار داشتند. این روند به‌نوعی گواه بر این بود که SEC هنوز به تأسیس ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین اسپات علاقه‌ای نداشت.
تأیید ETF Futures (۲۰۲۱)
در اکتبر ۲۰۲۱، SEC تصمیم به تصویب اولین ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین مبتنی بر فیوچرز گرفت. این ETFها به‌طور غیرمستقیم به بازار ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین ورود کردند، زیرا آن‌ها بر اساس قراردادهای آتی بیت‌کوین عمل می‌کردند. با تصویب این ETFها، SEC گامی به‌سوی تأسیس ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین برداشت، هرچند که این مدل ETFها تنها به‌عنوان یک ابزار مالی مبتنی بر فیوچرز برای بیت‌کوین شناخته می‌شد.
پرونده Grayscale و حکم دیوان فدرال (۲۰۲۳)
در سال ۲۰۲۲، شرکت Grayscale که یکی از بزرگ‌ترین صندوق‌های بیت‌کوین در جهان را مدیریت می‌کند، تصمیم به تبدیل صندوق بیت‌کوین خود از یک Trust به ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین گرفت. در ابتدا، SEC با این درخواست مخالفت کرد، اما این بار Grayscale دست به اقدامی حقوقی زد و علیه SEC شکایت کرد. در آگوست ۲۰۲۳، دیوان فدرال آمریکا حکم به نفع Grayscale صادر کرد و SEC را ملزم به تجدید نظر در برخورد با درخواست‌های ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین اسپات کرد.
این حکم دیوان فدرال، تغییرات اساسی در رویکرد SEC ایجاد کرد و زمینه را برای تصویب ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین اسپات فراهم ساخت.
تصویب ۱۱ ETF (۲۰۲۴)
سرانجام، در ۱۰ ژانویه ۲۰۲۴، SEC پس از سال‌ها تلاش و مواجهه با چالش‌های حقوقی، تصمیم به تصویب ۱۱ ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین اسپات گرفت. این تصمیم تاریخی، سرآغاز یک دوران جدید برای بازار ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین در ایالات متحده بود. شرکت‌هایی مانند BlackRock، Fidelity، Ark Invest و Grayscale به‌عنوان نخستین شرکت‌هایی بودند که توانستند ETFبیت‌کوین اسپات را راه‌اندازی کنند. تصویب ETF بیت‌کوین اسپات، نقطه عطفی در تاریخ ارزهای دیجیتال بود، چرا که این تأسیس‌ها باعث شد تا ETF بیت‌کوین به‌عنوان یک ابزار قانونی و معتبر برای سرمایه‌گذاران نهادی و خرد شناخته شود.
معیارهای تصویب ETF
یکی از دلایل اصلی برای تصویب ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین اسپات، تحلیل دقیق همبستگی بین بازار فیوچرز CME و بازار نقد بیت‌کوین بود. SEC این همبستگی را به‌عنوان یک معیار کلیدی در تصویب ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین پذیرفت. علاوه بر این، الزام به استفاده از کاستودین‌های معتبر برای نگهداری بیت‌کوین و رعایت قوانین دقیق در مورد شفافیت قیمت و نظارت بر بازار، از دیگر عوامل کلیدی برای تأسیس موفق ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین اسپات بود.
تأثیر تویب ETF بر بازار بیت‌کوین
تصویب این ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین اسپات پیامدهای بزرگی برای بازار ارزهای دیجیتال داشت. اولین معاملات این ETFها در همان هفته اول تصویب، حجم معاملاتی بالغ بر میلیاردها دلار را جذب کرد. این جریان نقدی نشان‌دهنده افزایش اعتماد بازار به ETF بیت‌کوین و تمایل سرمایه‌گذاران نهادی و خرد به استفاده از این ابزار مالی بود. تصویب ETF بیت‌کوین همچنین تأثیرات روانی مثبتی بر قیمت بیت‌کوین داشت و نشان‌دهنده تحولی مهم در پذیرش عمومی این دارایی دیجیتال در بازارهای جهانی بود.
نتیجه‌گیری
فرآیند تصویب ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین در ایالات متحده، نمونه‌ای برجسته از تعامل پیچیده میان نهادهای نظارتی، بازارهای مالی و بازیگران حقوقی است. این مسیر طولانی که از سال ۲۰۱۳ آغاز شد و تا ژانویه ۲۰۲۴ ادامه داشت، نشان‌دهنده تحولات بزرگ در نحوه پذیرش و تنظیم ارزهای دیجیتال در سیستم‌های مالی سنتی است. تصویب ETF بیت‌کوین اسپات نه‌تنها به نهادهای مالی این امکان را می‌دهد که به‌طور قانونی وارد بازار بیت‌کوین شوند، بلکه همچنین می‌تواند به‌عنوان مدل و الگویی برای دیگر کشورها، به‌ویژه آن‌هایی که به دنبال توسعه ابزارهای مالی مشابه در بازار ارزهای دیجیتال هستند، عمل کند.
در نهایت، تصویب ETF بیت‌کوین اسپات در ایالات متحده نشان‌دهنده آغاز مرحله جدیدی در پذیرش رمزارزها در نظام مالی جهانی است. این تصمیم می‌تواند به تسهیل سرمایه‌گذاری‌های نهادی و خرد کمک کرده و آثار بلندمدت مثبتی بر قیمت بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال بگذارد.
سؤالات متداول
- چرا ابتدا ETF Futures تأیید شد و چه مزیتی نسبت به Spot داشت؟دلیل اصلی این امر به دلیل شفافیت و نظارت بیشتر بازارهای فیوچرز نسبت به بازار اسپات بیت‌کوین بود.
- چه تغییر حقوقی باعث تغییر رویکرد SEC شد؟حکم دادگاه Grayscale در آگوست ۲۰۲۳ و تجدید نظر SEC در مورد مشابهت‌های بین ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین فیوچرز و اسپات باعث تغییر رویکرد SEC شد.
- چگونه دادگاه Grayscale زمینه را برای تصویب Spot ETF فراهم کرد؟حکم دیوان فدرال آمریکا در حمایت از Grayscale باعث شد که SEC با نگاه جدیدی به درخواست‌های ETF بیت‌کوین اسپات نگاه کند.
- فرآیند Rule 19b‑4 و رای‌گیری SEC چگونه انجام شد؟SEC از فرآیند Rule 19b-4 برای بررسی و تصویب درخواست‌های مختلف استفاده کرد که در نهایت منجر به تأسیس ETFهای مبتنی بر بیت‌کوین اسپات شد.
- پس از تصویب چه پیامدهایی برای بازار و بیت‌کوین ایجاد شد؟
تصویب ETF بیت‌کوین اسپات باعث تسهیل دسترسی به این دارایی برای نهادهای مالی و سرمایه‌گذاران خرد و افزایش حجم معاملات و قیمت‌ها در بازار شد.
