ETF اسپات یا فیوچرز؟ راهنمای انتخاب سرمایه‌گذاری رمزارز

ETF اسپات چیست و چگونه کار می‌کند؟

ETF اسپات رمزارز، که گاهی به آن ETF نقدی نیز گفته می‌شود، نوعی از صندوق قابل معامله در بورس است که مستقیماً دارایی پایه را خریداری و نگهداری می‌کند. در مورد بیت‌کوین یا اتریوم اسپات ETF، این به آن معناست که صندوق، خود بیت‌کوین یا اتریوم واقعی را خریداری کرده و در کیف پول‌های امن نگهداری می‌کند. ارزش واحدهای این ETF مستقیماً قیمت لحظه‌ای دارایی‌های دیجیتال موجود در صندوق را منعکس می‌کند.

ساختار ETF اسپات بر اساس نگهداری مستقیم رمزارز است. این صندوق‌ها توسط مقدار مشخصی از رمزارز واقعی پشتیبانی می‌شوند، البته پس از کسر هزینه‌ها. هدف اصلی ETF اسپات، بازتاب دقیق و هم‌راستا با نوسانات قیمت لحظه‌ای رمزارز مربوطه است. مزیت عمده برای سرمایه‌گذاران این است که بدون نیاز به ایجاد کیف پول دیجیتال، مدیریت کلیدهای خصوصی یا نگرانی‌های امنیتی مربوط به نگهداری مستقیم رمزارز، می‌توانند به راحتی در نوسانات قیمت آن سهیم شوند.

ETF فیوچرز چیست و ساختارش چگونه است؟

تفاوت‌های کلیدی ETF اسپات و فیوچرز در رمزارز

درک این تفاوت‌ها برای تصمیم‌گیری آگاهانه حیاتی است و به شما کمک می‌کند تا انتخاب بهتری بین ETF اسپات و فیوچرز داشته باشید:

• ماهیت دارایی پایه: ETF اسپات رمزارز، مستقیماً و به صورت فیزیکی رمزارز واقعی (مثلاً بیت‌کوین) را نگهداری می‌کند. در مقابل، ETF فیوچرز رمزارز، قراردادهای آتی را که به قیمت رمزارز مربوط می‌شوند، نگهداری می‌کند و هیچ رمزارز واقعی در آن وجود ندارد.
• ردیابی قیمت (Tracking): هدف ETF اسپات ردیابی دقیق و لحظه‌ای قیمت رمزارز پایه است و عملکرد آن تقریباً هم‌راستا با نوسانات قیمت خود رمزارز حرکت می‌کند. در حالی که ETF فیوچرز، قیمت قراردادهای آتی را ردیابی می‌کند که ممکن است به دلیل عواملی مانند Contango (زمانی که قیمت آتی بالاتر از قیمت اسپات است) یا Backwardation کمی از قیمت لحظه‌ای رمزارز منحرف شود.
• هزینه‌ها: ETF اسپات معمولاً شامل هزینه‌های مدیریتی و نگهداری دارایی است. اما ETF فیوچرز، علاوه بر هزینه‌های مدیریتی، شامل هزینه‌های رول‌اور (Rollover Costs) نیز می‌شود. این هزینه‌ها می‌توانند در طول زمان بر بازدهی صندوق تأثیر منفی بگذارند.
• ریسک‌ها: ریسک اصلی ETF اسپات، نوسانات قیمت خود رمزارز و امنیت نگهداری آن است که البته توسط متولی صندوق انجام می‌شود. در مقابل، ETF فیوچرز، علاوه بر نوسانات قیمت، با ریسک‌های خاصی مانند Contango (که می‌تواند در بازارهای صعودی منجر به فرسایش بازدهی شود) و ریسک‌های نقدشوندگی در بازار آتی مواجه است.
• معاملات و نقدشوندگی: هر دو نوع ETF در بورس‌های سنتی معامله می‌شوند و نقدشوندگی آن‌ها به حجم معاملات ETF و دارایی‌های زیربنایی بستگی دارد. با این حال، مکانیزم تطبیق قیمت در ETF فیوچرز به دلیل ماهیت قراردادهای آتی، پیچیده‌تر است.

مزایا و معایب هر نوع برای سرمایه‌گذاران

• مزایای ETF اسپات رمزارز: این صندوق‌ها سادگی و شفافیت بالایی دارند زیرا قیمت رمزارز را مستقیماً ردیابی می‌کنند. نیاز به نگهداری مستقیم رمزارز را حذف کرده و نگرانی‌های امنیتی مربوط به آن را از بین می‌برند. دسترسی به آن‌ها از طریق حساب‌های کارگزاری سنتی بسیار آسان است و به دلیل ماهیت مستقیم‌شان، تقاضای بالایی از سوی سرمایه‌گذارانی دارند که به دنبال قرار گرفتن مستقیم در معرض رمزارز هستند.
• معایب ETF اسپات رمزارز: یکی از معایب اصلی، تأخیر در تأیید آن‌ها توسط نهادهای نظارتی بوده است. همچنین، عملکرد آن‌ها کاملاً به نوسانات مستقیم قیمت رمزارز وابسته است؛ هرگونه افت قیمت رمزارز، مستقیماً بر ارزش ETF تأثیر می‌گذارد.
• مزایای ETF فیوچرز رمزارز: این نوع ETFها اغلب زودتر از ETFهای اسپات در دسترس قرار گرفته‌اند، چرا که ساختار آن‌ها با قوانین نظارتی موجود سازگارتر بوده است. برای صندوق، نیاز به مدیریت مستقیم رمزارز نیست و این می‌تواند از نظر امنیت نگهداری ریسک کمتری داشته باشد. همچنین، برای نهادها و معامله‌گران حرفه‌ای، امکان پوشش ریسک (Hedging) را فراهم می‌کنند.
• معایب ETF فیوچرز رمزارز: این صندوق‌ها ممکن است قیمت رمزارز را به‌دقت ردیابی نکنند، که این به دلیل پدیده‌هایی مانند Contango و هزینه‌های رول‌اور است. هزینه‌های پنهان رول‌اور می‌تواند بازدهی را کاهش دهد. ساختار پیچیده‌تر آن‌ها برای سرمایه‌گذار تازه‌وارد ممکن است دشوار باشد و ریسک Contango در بازارهای صعودی می‌تواند عملکرد را تضعیف کند.

ریسک‌های خاص ETF فیوچرز: Contango و Rollover

ETFهای فیوچرز با دو چالش اصلی در بازار آتی روبرو هستند: Contango و رول‌اور. Contango وضعیتی است که در آن قیمت قراردادهای آتی دورتر از قیمت لحظه‌ای بالاتر است و وقتی یک ETF فیوچرز مجبور به فروش قراردادهای در حال انقضا و خرید قراردادهای جدیدتر می‌شود (فرآیند رول‌اور)، این اختلاف قیمت می‌تواند به مرور زمان به فرسایش بازدهی منجر شود. به عبارت دیگر، هزینه این رول‌اور، به‌ویژه در شرایط Contango، تحت عنوان “Rollover Cost” یا “Roll Yield” منفی شناخته شده و می‌تواند ارزش خالص دارایی‌های صندوق و در نتیجه عملکرد کلی ETF فیوچرز را کاهش دهد.

توصیه برای نهادها: کدام نوع مناسب‌تر است؟

انتخاب بین ETF اسپات و فیوچرز رمزارز برای نهادهای مالی و سرمایه‌گذاران بزرگ به اهداف، استراتژی و تحمل ریسک آن‌ها بستگی دارد:

برای کسب مواجهه مستقیم (Direct Exposure): نهادهایی که به دنبال ردیابی دقیق و مستقیم قیمت رمزارز بدون پیچیدگی‌های نگهداری هستند، ETF اسپات گزینه ایده‌آل‌تری است. این ETFها حس مالکیت “واقعی” رمزارز را ارائه می‌دهند (البته از طریق صندوق) و برای سرمایه‌گذاری بلندمدت در معرض نوسانات قیمت رمزارز بسیار مناسبند.

برای پوشش ریسک (Hedging) یا دسترسی در نبود اسپات: نهادهایی که به دنبال پوشش ریسک در پرتفوی خود هستند یا در محیط‌های نظارتی که ETF اسپات هنوز تأیید نشده است، ETF فیوچرز می‌تواند ابزار مفیدی باشد. این ETFها امکان دسترسی به بازار رمزارز را بدون نیاز به قوانین پیچیده نگهداری مستقیم فراهم می‌کنند و برای استراتژی‌های معاملاتی کوتاه‌مدت یا پوشش ریسک مناسب‌ترند.

مدیریت هزینه‌ها و پیچیدگی: نهادها باید هزینه‌های رول‌اور در ETFهای فیوچرز و پیچیدگی‌های مربوط به مدیریت قراردادهای آتی را به دقت در نظر بگیرند. ETF اسپات معمولاً از نظر ساختاری ساده‌تر و با هزینه‌های عملیاتی قابل پیش‌بینی‌تر است، در حالی که ETF فیوچرز می‌تواند پیچیدگی‌های بیشتری را به همراه داشته باشد.

جمع‌بندی

انتخاب نهایی بین ETF اسپات و فیوچرز رمزارز کاملاً به هدف شما از سرمایه‌گذاری و میزان درک شما از ریسک‌های هر کدام بستگی دارد. اگر به دنبال ساده‌ترین راه برای سرمایه‌گذاری مستقیم در رمزارز هستید و می‌خواهید قیمت آن را تا حد امکان دقیق ردیابی کنید، ETF اسپات بهترین گزینه است. این روش به شما اجازه می‌دهد تا بدون دغدغه‌های امنیتی و فنی نگهداری رمزارز، به راحتی در معرض نوسانات قیمت آن قرار بگیرید و از رشد احتمالی آن بهره‌مند شوید.

در نهایت، هر دو نوع ETF ابزارهای مهمی هستند که به سرمایه‌گذاران بیشتری اجازه می‌دهند تا از فرصت‌های بازار رمزارز بهره‌مند شوند. آگاهی کامل از تفاوت‌های کلیدی آن‌ها به شما کمک می‌کند تا تصمیمات سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌تری بگیرید و از پتانسیل این بازار نوظهور به بهترین شکل استفاده کنید. برای درک بیشتر و مبانی کلی ETF، مقاله ETF چیست و چرا اهمیت دارد؟ را مطالعه فرمایید.